QUELLE

DATUM1426   Suche   Suche DWUD
URHEBER/AUSSTELLERMoers, Heinrich von
AUSSTELLUNGSORTMünster
TITEL/REGESTWahlkapitulation: "Privilegium" des münsterschen Bischofs Heinrich von Moers
TEXT[S. 179] Wy Henrich von Morsse [Heinrich von Moers] van Godes Genaden Biscop der Kercken to Monster [Münster] doit kundich allen Luden de dussen Breff zet eder horet lesen, openbar betugede vnde bekennende vor vns vnde vor al vnse Nakomelinge vormiddes dussem sulven Breue, dat Wy mit Wischop, willen, vnde vulbordt der ersamen vnser leuen Deckens vnde Capittels vnser Kercken to Monster vorg. vnde na Rade dersuluen, vnde ock vnser Edelmannen, Denstmannen, Manschop, vnde steden in vnsem Lande vnd Stichte, anseynde vnd betrachtende meyne nüd vnde Vromen vnser Kerken vnde Stichte, den vorg. [S. 180] vnsen Edelmannen, Denstmannen, Manschop der Stad to Monster, vnde Wicbilden, in vnsem Lande vnde Stichte, hebbet gegeuen, gesatet geordinert vnde wilkort dusse nageschreuen Sate genade Puncte vnd Articele, hir na vor vnss vnde vnsen Nahomelinghen to ewigen Tyden to holdene vnde to warende. To dem ersten als were, dat welke grote Leyngude vorledigeden vnde ok Borge, vestinge, Dorpe, edir des gelix, der en sole Wy off vnse Nakomelinge nicht vorlenen, ane Vulbort des Dekens vnde Capitels, vnde der Edelmannen vnde de vryen vnde eruen, de nicht en sind van Manneskunnen, de Gude, de man heuet van vnser kerken in Mangude, edir in Dentmannegude, sint dar nyne Sone volgende, de solle wy laten vorvallen vormiddes erffliker volginge vp de dochteren als vp de Zone, vnde en sollen der Gude nyn vndirbeholden, de en syn vns togerychtet van vnser Manschop: vnde alsdanne en solle Wy det nicht beholden boven Jar vnde Dach, vnde were dat binnen der Tyt van Mannes eder Vrouwen-Kunne vor vns quemen, als se sollen, so solle wy de Gude beleynen eynen Personen de dar to queme to sy vnde en solle der nyrleyewys beholden, eder vnser Tafflen to teken. Is ok Sake dat vnse Edelmann [S. 181] Vndersaten vnde Manschop in vnsen Bissdome to Monstere hebben, off sich vormeten to hebbende, Ansprake off Twydracht vnder sick, dar sulle Wy se vruntlike ynne scheyden, kunne Wy des nicht gedon, so sal de yene de sich Ansprake vormet, vor vns de Ansprake vnde syne Clage vorbringen, vnde so solle wy de scheyden na Rechte eder na redeliker Wontheit des Landes, Vnde were dat der Partie, welk weygarde horsam to sinde vnser Schedinge, so solle wy helpen deme der de Scheidinge volgen will. Were ok welck vnser Vndersaten de sich vermete Ansprake off Sake hebbende tegen vns, de Sake sal werden gescheiden van vnsen Capitel in Vruntschop eder na Rechte, off na Gewonheit, vnde der Schedinge, vnde Oirdele solle Wy volgen als andere Canonyke der Kercken to Monstere, dan vp Lengude solle Wy antworden vor vnsen Mannen. Vortmer stede, Borge, Wicbilde, Dorpe, Gerichte vnde Rente, de to vnser Tafflen horen, en solle wy nicht vervromeden noch verpenden, noch in yemandes Hande laten anders dan des Capitels, noch Breve geheten Pandebreve, vp Pendinge off vp Schattinge an Besweringe vnser Vndersasen geven ane Vulbort des Capitels vorg., einen gemeinen Vormunder, vnses Stichtes en [S. 182] solle Wy nicht maken noch setten, Wy en doen dat myt Vulbort des Capittels vnser Kercken, vnde einen yuweliken vnsen Vndersaten in vnsem Bisdome vnde Lande solle wy laten in sinen rechten priuilegien vnde guden Gewontheyden. Vnde alle duse vorg. Puncte solle wy vordegedingen na vnser Moge vnde Macht, vnde vorg. rechte Privilegia vnde Zegele vnde Breve de mit vnser Voruaren Biscope vnde des Capitels Ingesegele sint besegelt werden, solle wy holden. Ok en solle Wy nyn Orloge, Veyde, noch Vorbunde myt Jemande saten noch maken, ane Vulbort vnses Capittels vorg. Vortmer der Gude de nagelaten werden van den vnechten gebornen, eder van den Inkomelingen na erem Dode, van der Zake wegene, dat se vnechte vnde Inkomelinge sind, en solle Wy eder vnse Nakomelinge vns nyrleyewys vnderwynden, dat en weyr dat sick bynnen Rechten Tyden darnymant by en toge als als recht were, In Gelde to nemende vor Absolutien vnde Breve to besegelnde, solle wy holden de Wyse des Houes to Colne [Köln] vnde Meteginge des Capitels vorg. Were ock dat sich en suluen van de Lyue dede, dat Got vorhode, to des nagelatenen Gude en solle Wy nyn Recht hebben, dat sal vorfallen vppe den neisten Eruen, dat en [S. 183] were dat dat Gut vns vorbroke were edir doch van anderen saken vns to horede. - Vortmer Gerade, vnde Herweide, de in vnse Landen vnde Steden des Stichtes van Monstere voruallen, vormiddes eyns ytliken dode, der en solle Wy vnde vnsen Nakomelingen nicht boren, dan de gene sal de boren, deme de van Erfftals Rechte gebort, beholtnisse vns vnde vnsen Nakomelingen alsodane Herwede, als vns van vnse Mangude vnde Denstmannengude voruellen mogen. Were ock dat in vnser Lande vnde Steden yenich Erue voruelle, dat sal men dar vt laten volgen deme den dat van Rechte gebort. Ok en solle Wy noch vnse wertlike Richtere nymande vnrecht don noch don laten, dan wy sollen einen itliken mit Rechte laten anspreken in deme Gerichte, dar he ynne besetten is, vnde darumme van Rechte gehort to antworden. In allen vnsen Marketten vnses Stichts en solle wy noch vnse Amptlude Vogede noch Richtere nyrleye Hynder noch Vorbot don, noch don laten, yemande to kopende eder to vorkopende, anders dan als dat van olders gewontlick is gewesen, dat en were dat eyn dat vorbreke myt Hande eder myt Munde. Ok en solle Wy noch vnse Amptlude eder Vogede, den vorg. vnsen Edelmannen Ridderen Knechten vnde Steden nynen [S. 184] Koslach don, vnde wy en sollen ock nimande vorvnrechten in eren Burgerichten, Holtgerichten, eder in eren Marken, anders dan sick van Rechte gebort. Tollen eder Geld von Wynkove en solle Wy noch vnse Amptlude nicht nemen anders, dan dat van ouldes gewontlich is gewesen. Alle dusse vorg. Zate, Genade, Puncte und Articule, semptlike vnd ein itlick bisunder love wy Henrich Bisschop vor vns vnde vnse Nakomelinge den vorgenompten vnsen Edelmannen Denstmannen Manschop Stad van Monstere vnde Wicbilden vorg. to ewigen Tyden, stede vast vnuerbrocken to holdene vnde to warende, Argelist nye vunde vnde beholpinge genslige vnde aling vtgesproken in dussen vorg. Dingen. Des to Bekentnisse hebbe Wy Henrich Bisschop vorg. vnse Ingesegele vor vns vnde vor vnse Nakomelinge mit Ingersegele der ersamen Dekens vnde Capittels vorg. an dussen Breff gehangen. Vnde Wy Deken vnde Capitel der Kercken to Monstere, bekennet vnde betuget openbar in dussem suluen Breue, dat alle dusse vorg. Zate, Genade, Puncte vnde Articel in dussem Breue begrepen, mit vnser Wisschap, Vulbort, vnde guden Willen, vnd na vnsen Rade alle gescheyn gesatet geordinert vnde gegeuen sind, vnde hebbet des to [S. 185] merer Tüchnisse vnde Vestinge, vnses Capitels Ingesegele na vnses Heren Ingesegele ock an dussen Breff gehangen. Datum Anno Domini Millesimo quadringentesimo vicesimo sexto feria quarta post Conversionem sancti Pauli.


(L. S.)
+ S. Henrici-Morse.
-ostul-----

(L.S.)
S. Capituli.


Das erste war dasselbe Siegel des Bischofs, welches zu der vorhergehenden Urkunde gebraucht war, mit derselben Umschrift; - das zweite das bekannte Siegel des Domcapitels.


QUELLE    Niesert, Joseph | Münstersche Urkundensammlung | Bd. 7, Nr. 26, S. 179-185


FORMALBESCHREIBUNG"Ex Autographo transcrips. idem 1.c. Pag.64"


SYSTEMATIK / WEITERE RESSOURCEN  
Typ1.3   Einzelquelle (in Volltext/Regestenform)
Zeit2.19   1400-1449
Ort1.3   Münsterland
2.21   Münster, (Fürst-)Bistum < - 1802>
3.5   Münster, Stadt <Kreisfr. Stadt>
Sachgebiet3.6   Staatsform, politisches System
16.2   Katholische Kirche
DATUM AUFNAHME2004-05-31
AUFRUFE GESAMT387
AUFRUFE IM MONAT48