Regest

Datum 1306-02-24 Suche DWUD Suche Portal Datum Bestand: früher | später
(in die beati Mathei apostoli)
Titel/Regest Die Ministerialen der Kölner Kirche (ministeriales beati Petri ecclesie Coloniensis) zu Recklinghausen, namentlich: Bertramus Ritter genant de Ahusen, Everhardus gen de Westrem, gewählter Richter der Ministerialität zu Recklinghausen, Albert genannt de Holte, Reynerus de Westerholte und dessen Sohn Hinricus, Conradus von Hillen, Thidericus de Westrem, Weszelus genannt de Holthusen, die Brüder Hinricus, Mauricius und Johannes von Ahsen (de Ahusen), Gerhardus genannt Hagene, Arnoldus genannt Kersecorf, Gerlacus genannt Rode, die Brüder Pelegrinus und Hinricus genannt de Uore, die Brüder Everhardus und Gerhardus de Bertelsuic schließen zwecks Abstellung erheblicher rechtlicher und anderer Mißstände im Vest Recklinghausen (malum statum terre communis et magnam miseriam iudicii Rikelinchusen) und zur Abwehr böswilliger Gegner der Kölner Kirche und des Vestes Recklinghausen (malefactoribus et iniuriatoribus ecclesiae Coloniensis et iudicii Rikelinchusen resistere) ein Abkommen mit Gemeindevorstehern und Einwohnern der (Land-) Stadt Recklinghausen (ad consules et ad universitatem opidanorum opidi Rikelinchusen). Die Namen daran beteiligter Ratsherren lauten folgendermaßen: Lambertus genannt de Herderinchusen, Everhardus genannt in Atrio, Udo genannt in foro, Henricus quondam fermentarius, Gerlacus de Bachem, Conradus genannt Honhus, Thidericus genannt Veddere, Hinricus uppen Ovene, Rotgerus genannt von Polshem, Arnoldus genannt Sleytte, Telemannus genannt Snidere und Lambertus genannt de Sickelinc. Die Ministerialen geloben, inner- und außerhalb der Stadt Recklinghausen sowie bei Rat und Einwohnerschaft besagter Stadt stets die Rechtspflege zu fördern. Im Falle von Zwietracht (discordia vel discentio) - sei sie auch inner- oder außerhalb der Stadt entstanden - soll die Streitsache vor Ministeriale und Ratsleute getragen werden (causam propalare). Ministeriale und Ratsleute wollen dann einen Gerichtstag zur Streitschlichtung ansetzen (ad diem amicabilem), den Streitparteien rechtliches Gehör verschaffen (litis audiendo et considerando) und entweder durch Rechtsprechung entscheiden oder gütlichen Vergleich erzielen lassen (eandem causam per ius vel amiciciam decidere et terminare). Kommt es zu keinem rechtlichen Streitaustrag, soll betroffener Ratsherr bzw. Einwohner in der Stadt bleiben; jeder, der vom Streit betroffen ist, soll von seiten der Ministerialität durch Rat und Tat körperliche und materielle Hilfe erfahren (esse adiutores corporibus et rebus nostris sub nostra perditione et nostris expensis). Gleiches gilt im Falle von Brandschatzung und Raub solange wie die Sache nicht rechtlich gewürdigt ist (donec eadem causa terminetur). Werden bei militärischen Unternehmungen (in exspeditione aliqua aut bello) Personen oder Güter in Beschlag genommen, so verfügen beide Seiten dieses Abkommens gleichermaßen nach Belieben darüber. Streit zwischen einzelnen Bürgern oder der ganzen Bürgerschaft Recklinghausens (inter opidanos singulos aut universos) soll durch gerichtsförmigen Austrag oder Schlichtung (secundum iusticiam aut amiciciam) vor Ministerialen und Gemeindevorstehern beigelegt werden. Entstehen Kosten durch Botengänge oder ?ritte (nuncii essent mittendi vel ad diem amicabilem esset equitandum), tragen die Ministerialen davon ein Drittel, übrigen Anteil übernehmen jedoch besagte Einwohner. Sind hingegen Fahrten zum Kölner Oberhirten oder zum Kölner Priorenkolleg vonnöten (ad dominum nostrum presulem Coloniensem seu ad priores dominos nostros Colonienses), zahlt die Ministerialität wiederum ein Drittel, den Rest die Ratsleute. Ministerialen und Gemeindevorsteher geloben im übrigen, einander stets wie leibliche Brüder (fratres carnales) zu behandeln, die sieben Ministerialen sind: Everhardus genannt de Westrem, Richter der Recklinghäuser Ministerialität, Albertus genant de Holte Reynerus de Westerholte, Conradus de Hillen, Hinricus genannt de Ahusen, Pelegrinus de Uore und Thidericus genannt de Westrem. Bei Tod eines Vertreters aus beiden Gruppen soll spätestens 14 Tage später ein Ersatzmann gestellt werden. Geschieht dies nicht rechtzeitig, so sollen sich beide Gruppen in eine Recklinghäuser Herberge (hospicium) zurückziehen und nicht eher wieder in Erscheinung treten, bis ein Nachfolger des Verstorbenen bestimmt ist (ibidem non recessuri [...] donec alter ministerialis seu consul loco decendentis statuetur).

Siegelankündigung durch die Aussteller.
Text Universis Christi fidelibus presentem litteram inspecturis et audituris nos ministeriales beati Petri ecclesie Coloniensis, nomine Bertrammus miles dictus de Ahusen, Everhardus
dictus de Westerem, electus iudex ministerialium predictorum ab ipsis in opido Rikelinchusen, Albertus dictus de Holte, Reynerus de Westerholte, Hinricus suus filius, Conradus de Hillen, Thidericus de Westerem, Weszelus dictus de Holthusen, Hinricus, Mauricius et Johannes fratres dicti de Ahusen, Gerhardus dictus Hagene, Arnoldus dictus Kersecorf, Gerlacus dictus Rode, Pelegrinus et Hinricus fratres dicti de Ůre, Everhardus et Gerhardus fratres dicti de Bertelsuic notum facimus et presentibus publice protestamur, quod pensantes in cordibus nostris utilitatem ecclesie Coloniensis, malum statum terre communis et magnam miseriam iudicii Rikelinchusen et necessitatem ac nostram pro oculis nostris, quam iam dudum passi sumus, habentes, cupientes, omni nostro posse iniuriatoribus ecclesie Coloniensis resistere et ius ipsius ecclesie et utilita-
tem confortare mediante consilio et auxilio amicorum eiusdem ecclesie Coloniensis quapropter nos prenominati ministeriales prefate ecclesie Coloniensis de maturo consilio fidelium et amicorum ipsius ecclesie Coloniensis sperantes nos confortare malefactoribus et iniuratoribus ecclesie Coloniensis et iudicii Rikelinchusen resistere compromisimus et prestita fide corporali compromittimus ad .. consules et ad universitatem opidanorum opidi Rikelinchusen,
una cum ipsis.. consulibus et universis opidanis Rikelinchusen, iniustis invasoribus ecclesie Coloniensis, iudicii Rikelinchusen, opidanorum nostrorum corporibus et rebus nostris communiter unanimiter resistendo. Nomina consulum predicti opidi sunt hec: Lambertus dictus de Herderinchusen, Everhardus dictus in Atrio, Udo dictus in foro, Hinricus quondam fermentarius, Gerlacus dictus de Bachem, Conradus dictus de Honhus, Thidericus dictus Veddere, Hinricus uppen Ouene, Rotgerus dictus de Polshem, Arnoldus dictus Sleytte, Thelemannus dictus Snidere et Lambertus dictus de Sickelinc. Et in hunc modum compromisimus, videlicet quod tam in opido quam extra opidum Rikelinchusen penes ipsos consules et universos opidanos opidi Rikelinchusen perpetue ipsorum iusticiam promovendo et fovendo debemus permanere et econverso ipsi .. consules et universi opidani predicti opidi perpetue penes nos in nulla causa nullus nostrum alium deserendo. Si vero discordia seu discentio aliqua incumberet consuli aut opidano aliquot dicti opidi seu communibus opidanis ab aliqua adversarsariorum ipsorum sive in
opido Riklinchusen seu extra opidum talis casus eveniret, ille, cui causa discentionis incumbit, opidum Rikelinchusen debet intrare, nobis et consulibus suam causam necessitatis propalare, qui mittemus et convocabimus ad diem amicabilem adversarium litis audiendo et considerando ius et iniuriam partis utriusque, qui, si eandem causam per ius vel amici[ti]am decidere et terminare possumus mediante consilio consulum et amicorum predictorum, potentes esse debemus il-
lius, cui causa imcumbebat. Qui, si eandem causam per ius aut amici[ti]am terminare et decidere non valemus, idem consul aut opidanus in opido Rikelinchusen permanere et conservare, quemcumque causa tangit, et ipsi debemus assistere consilio et auxilio et ipsius consulis seu opidani manifesti debemus esse adiutores corporibus et rebus nostris sub nostra perditione et nostris exspensis. Et ad incendium et ad rapinam sui manifesti debemus esse adiutores et in omnibus ubicumque possumus ipsum conservare, donec eadem causa terminetur. Si vero in exspeditione aliqua aut in bello vel quocumque modo res seu bona vel captivi erunt acquisiti, omnium illorum acquisitorum septem ministeriales et duodecim consules opidi
supradicti ad hoc ordinaci et statuti debent esse potentes et secundum ordinationem ipsorum de eisdem rata debent teneri et conservari. Et quicumque esset e nostris aut opidanis, qui predicta rata servare non vellet, ille per omnia a nobis esset exemptus et nichil deinceps cum eodem disponere haberemus. Sin autem inter nos aut inter opidanos singulos aut universos aliqua discentio oreretur, quod absit, principales illius were seu discordie debent a nobis et a
consulibus exire seu separari et consules et septem ministeriales ad hoc ordinati et statuti debent esse potentes et eandem causam secundum iusticiam aut amiciam debent terminare. Si vero aliqua causa oreretur, pro qua causa nuncii essent mittendi vel ad diem amicabilem esset equitandum et exspense ad ipsa requirerentur, tertiam partem exspensarum factarum nos ministeriales predicti solvere debemus et tenemur et alias duas partes residuas exspensarum opidani predicti solvere debent et tenentur. Sin autem ad dominum nostrum .. presulem Coloniensem seu ad priores dominos nostros Colonienses aliquos mittere deberemus, tercia pars a ministerialibus ecclesie Coloniensis et relinque due partes a consulibus opidi supradicti mitti debent in quacumque fuerit causa et, secundum quod nobis et consulibus videbitur exspedire, nuncii semper erunt mittendi. Et nos ministeriales praedicte ecclesie, prenominati .. consules et universi opidani in Rikelinchusen perpetue prestita fide corporali promisimus simul manere et nulla pars aliam deserere et tamquam fratres carnales simul permanere. Septem ministeriales ecclesie predicte ordinati ad premissa et ad hoc statuti sunt hii: Everhardus dictus de Westerem, iudex ministerialium predictorum, Albertus dictus de Holte, Reynerus de Westerholte, Conradus de Hillen, Hinricus dictus de Ahusen, Pelegrinus de Ůre, et Thidericus dictus de Westerem. Et si predictorum septem ministerialium aliquis vita decederet, infra quatuordecim dies alter ministerialis loco decedentis statui debet. Et si aliquis e consulibus vita decederet, alter similiter loco defuncti infra
quatuordecim dies proximos sequentes statui debet. Et si nos ministeriales prefati aut consules opidi predicti loco decedentis alium non statuent, quecumque pars fuerit et neglexerit, opidum Rikelinchusen unum hospicium intrare debent vel debet leysten ibidem non recessuri seu recessura, donec alter ministerialis seu consul loco decedentis statuetur. Et hec omnia supradicta prestita fide corporali firmiter et inviolabiliter in perpetuum promisimus et promittimus per presentes adinplere et observare. Ut autem hec supradicta tam rationabiliter acta et terminata de maturo consilio fidelium ecclesie Coloniensis rata permaneant et nulla successorum calumpnia valeant infringi, presens littera exinde conscripta munimine sigilli ministerialium beati Petri ecclesie Coloniensis est roborata et ipsis .. consulibus et universis opidanis in Rikelinchusen data in testimo
nium premissorum. Actum et datum anno Domini millesimo trecentesimo quinto, in die beati Mathei apostoli.
Archiv   Recklinghausen, Stadt- und Vestisches Archiv
Bestand   Stadtarchiv I, Urkunden, Reihe I |   alle Regesten
Signatur 5
Benutzungsort Stadt- und Vestisches Archiv Recklinghausen
Formalbeschreibung Ausfertigung, Pergament, lateinisch.

[1] Datierung nach dem Paschalstil (sog. mos gallicanus) in der Erzdiözese Köln vorherrschend von 1222 bis 1310.
Format Ca. 41,5 x 26,5 cm
Siegel An Pergamentstreifen angehängtes Siegel der Kölner Ministerialität zu Recklinghausen. Vorderseite: Thronender Apostel Petrus mit Schlüssel in der Rechten, geschlossenem Buch in der Linken; spitzoval. Umschrift: + S[IGILLUM) MINISTERIALIUM DE RIKKLINCHUSEN.
Literatur Druck: Wolf, Manfred (Bearb.): Westfälisches Urkundenbuch, Elfter Band: Die Urkunden des Kölnischen Westfalen, 1301-1325; Lieferung I: 1301-1310, Münster, 1997, Nr. 454 (S. 251-252).
Systematik
Typ1.3   Einzelquelle (in Volltext/Regestenform)
Zeit2.17   1300-1349
Datum Aufnahme 2011-03-04
Datum Änderung 2011-03-31
Aufrufe gesamt 11042
Aufrufe im Monat 2060